Jak zaplanować dietę
Czerw 25, 2014 Żywność i żywienie
Wcześniej nigdy bym nie uwierzyła, że życie dla mnie okaże się tak bolesne. Niespełna dwa lata temu, dokładnie tydzień po moich 18-tych urodzinach dowiedziałam się że jestem w ciąży. Wiadomość ta nagle przekreśliła moje wszystkie życiowe plany. Zamierzałam studiować swój wymarzony kierunek - architekturę, założyć w przyszłości własne biuro projektowe i wspinać się po drabinie zawodowego sukcesu. Niestety, szybko musiałam pogodzić się z myślą, że z mojej kariery nic nie będzie. Wiedziałam, że czeka mnie teraz mnóstwo dodatkowych obowiązków. Rodzice, chociaż potraktowali całą sprawę z wyrozumiałością i zaoferowali pomoc, to jednak wiedziałam że nie na wiele mogę liczyć. Nasza sytuacja materialna nie była zbyt wesoła. A chłopak...? No cóż, miał dopiero 20 lat i bardzo słabe predyspozycje na ojca i podporę przyszłej rodziny. Mimo tego czekałam na swoje ukochane dziecko z utęsknieniem. Niestety, urodziny Patrycji okazały się dla mnie tragedią. Moja córeczka urodziła się z przepukliną oponową, co w konsekwencji doprowadziło do wady cewy nerwowej. Diagnoza wystawiona przez lekarza była druzgocąca - "...córeczka pani, jeżeli przeżyje, niestety do końca życia pozostanie kaleką". Dzisiaj wiem, że tragedii mojego dziecka można było uniknąć. Niestety dowiedziałam się o tym za późno...
Ta dramatyczna historia powinna być przestrogą i jednocześnie uświadomieniem, że niektóre wady wrodzone dzieci są wynikiem niewiedzy, lekkomyślności i zaniedbania ze strony przyszłych matek. Wady cewy nerwowej (WCN), szczególnie rozszczep kręgosłupa i bezmózgowie należą do niezwykle ciężkich i niestety coraz bardziej rozpowszechnionych wad wrodzonych. Ocenia się, że w Polsce na 1000 urodzonych dzieci, 20 jest obarczone WCN. Nasz kraj wciąż przoduje w Europie jeżeli chodzi o liczbę zgonów z powodu rozczepienia kręgosłupa lub bezmózgowia. Tymczasem medycyna niewiele może zaoferować. Leczenie i rehabilitacja poprawiają wprawdzie nieco jakość życia, ale praktycznie żadne z dzieci nie jest w stanie poruszać się samodzielnie lub nawet kontrolować oddawanie moczu.
Jak się okazuje wiele z tych rodzinnych dramatów można było w porę uniknąć, gdyby większość kobiet została w porę uświadomiona i poinformowana jak takim nieszczęśliwym przypadkom zapobiegać. Już dość dawno podejrzewano, że istotną rolę w powstawaniu WCN może odgrywać jakość diety. Ale czy aż do tego stopnia? Niestety tak. Od 1964 roku za główny czynnik w powstawaniu tej choroby uważa się niedobór witamin grupy B, a w szczególności kwasu foliowego, który okazuje się niezbędny dla rozwoju organizmu, a przede wszystkim systemu nerwowego.
Dostarczenie odpowiedniej ilości tego składnika w dzisiejszej diecie jest bardzo trudne. Dodatkowo niekorzystnie na jego wchłanianie i poziom w organizmie wpływa: palenie papierosów, alkohol, niektóre leki czy środki hormonalne.
Na ciężkie schorzenia wynikajace z niedoboru kwasu foliowego narażone są przede wszystkim dzieci młodych matek. Organizm młodych dziewcząt wciąż się rozwija i tak samo jak płód potrzebuje odpowiedniej ilości kwasu foliowego. W okresie ciąży rozpoczyna się swoista rywalizacja o ten skladnik między organizmem matki i dziecka. Niestety, walkę tę bardzo często przegrywa dziecko. Ku przestrodze zachęcam więc wszystkie młode kobiety o uzupełnianie diety preparatami kwasu foliowego, bez względu na to czy planują ciążę czy też nie. Jeżeli kwas foliowy będzie przyjmowany dopiero od chwili zajścia w ciąże, to może okazać się za późno, bowiem składnik ten zapobiega WCN tylko wtedy, gdy jest przyjmowany przed momentem zapłodnienia i w pierwszych dwunastu tygodniach ciąży. Ponieważ większość ciąż jest nieplanowana, dlatego wszystkie kobiety w wieku rozrodczym, które mogą zajść w ciąże powinny uzupełniać dietę kwasem foliowym w ilości 0,4 mg na dobę. Dodam, że na rynku bez recepty są dostępne takie preparaty jak np. Folik czy wielowitaminowe preparaty Duovit i Materna.
Lekarze nie zalecają jednak zbyt wysokich dawek tej witaminy. Spożycie kwasu foliowego wyższe niż 1 mg na dobę może bowiem maskować istnienie niedokrwistosci złośliwej lub uszkodzeń układu nerwowego, spowodowanych niedoborem witaminy B12.
Źródła kwasu foliowego
Kwas foliowy jako taki nie występuje w pożywieniu. Jego źródłem są natomiast foliany - związki, które dopiero po przedostaniu się do jelita cienkiego ulegają przemianie do kwasu foliowego i dopiero w tej postaci są wchłaniane. Głównym źródłem folianów są: zielone warzywa liściaste, nasiona roślin strączkowych, pomarańcze, wątróbka.
Czynnikami zmniejszającycmi bioprzyswajalność kwasu foliowego w jelicie są: długotrwała ekspozycja pokarmu na światło słoneczne, utlenianie, wysoka temperatura. Dochodzi wówczas do niszczenia podstawowej struktury cząsteczki tej witaminy, przez co staje się ona nieaktywna. Produkty będące źródłem tego składnika należy przechowywać w chłodnych i zaciemnonych miejscach. Podczas przygotowywania posiłków zalecane jest krótkotrwałe gotowanie. A wszelkie owoce i warzywa najlepiej spozywać na surowo.
